Խորհրդային բռնաճնշումները Հայաստանում դարձան երկրի պատմության ամենաողբերգական էջերից մեկը։ Այս ժամանակաշրջանը, որը ընդգրկում է 1920-1930-ական թվականները, բնութագրվում էր զանգվածային բռնաճնշումներով, ձերբակալություններով, տեղահանություններով և մահապատիժներով, որոնք իրականացվում էին բնակչության զգալի հատվածի, ներառյալ քաղաքական էլիտային, մտավորականների և հասարակ քաղաքացիների նկատմամբ:
1930-ականներին Խորհրդային Միությունը պատած ստալինյան սարսափը չշրջանցեց Հայաստանը։ Զոհերը մեղադրվում էին անհավատարմության կամ «ժողովրդի թշնամիների» լինելու ու նրանց հետ կապերի մեջ։
Հայաստանում բռնաճնշումները սկսվեցին կոմունիստական կուսակցության շարքերում և պետական կառույցներում զտումներով։ Կուսակցության բազմաթիվ առաջնորդներ և բարձրաստիճան պաշտոնյաներ մեղադրվել են լրտեսության, հակահեղափոխական գործունեության և օտարերկրյա հետախուզական ծառայությունների հետ կապերի մեջ։ Ստալինյան տեռորի զոհ են դարձել նաև հայ մտավորականների զգալի մասը, այդ թվում՝ գրողներ, արվեստագետներ, գիտնականներ։
Բռնաճնշումների մասշտաբները զգալի էին. Հայաստանում տասնյակ հազարավոր մարդիկ են ձերբակալվել։ Նրանցից շատերին մահապատժի ենթարկեցին, մյուսներին ուղարկեցին աշխատանքային ճամբարներ` Գուլագներ։ Բռնադատվածների ընտանիքները նույնպես ենթարկվել են հալածանքի ու տեղահանության։
Այս շրջանը խոր հետք թողեց հայ ժողովրդի պատմության և հավաքական հիշողության մեջ: Մինչ օրս տոտալիտար ռեժիմի և ռեպրեսիվ քաղաքականության ողբերգական հետևանքները իրենց զգացնել են տալիս թե ինքնության, թե քաղաքական, թե հասարակական դիսկուրսների մեջ։
Խորհրդային բռնաճնշումների մասին պատմական գիտությունների թեկնածու Սուրեն Մանուկյանը զրուցել ազգագրագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Հրանուշ Խառատյանի հետ:
